Netflix Sosyal İkilem Belgeseli ile Neyin Peşinde?

Netflix, 2020 yapımı Sosyal İkilem belgeselini yayınladı. Türkiye'de yoğun ilgiyle karşılanan yaklaşık 1,5 saatlik belgesel, kısa süre içerisinde en çok izlenen 10 film arasına girdi. Sosyal İkilem, konusu itibarıyla sosyal medyanın 'yapışkan' özelliğine son derece taraflı bir vurgu gibi görünüyor. Facebook ve Instagram odağında ilerlerken zamanla YouTube, Twitter, hatta Google arama motoruna kadar uzanıyor. Adeta Netflix'in kendi hariç her şeyi topa tuttuğu bir reklamı gibi.

Elbette dijital komplo teorilerine meyilli izleyenler için. Ödül de kazanan yapım; eski Facebook, Pinterest, Twitter, Instagram ve YouTube çalışanı olup zamanla 'ya, biz galiba yanlış yaptık' diyip istifa eden kişilerle yapılan röportajlara dayanıyor. Röportajlarda ortak görüşler; İlk başlarda böyle değildi, sonradan bozdu, Para kazanmanın yolunu bul dediler, bulduk gibi temalarla bir nevi pişmanlıklar dile getiriliyor ve insanlar bolca uyarılıyor. Ek olarak bir ailenin sosyal medya ile parçalanışı, gençlerin düştüğü tuzaklar ve sonuçları da biraz uç bir seviyede olmakla beraber ekrana yansıyor. İnsanların psikolojik zaaflarından yararlanıldığı öne sürülüyor.

Büyüme tekniklerinin tamamen para ile bağlantılı olduğu, kullanımında sizden para talep etmediği, ancak sizin ekrandaki bağımlılığınızın platformlar açısıdan bir değer oluşturduğu ve bunun da beklentiyi tamamen karşıladığı gibi detaylar aktarılıyor. Çok temel algoritmalar ve para kazanma odağında bulunan parlak fikirlerden de bahsediliyor. Sahnelerdeki koca koca sosyal medya 'eski' yöneticilerinin 'mağduriyet' ve 'pişmanlık' ifadeleri bir süre sonra tuhaf gelmeye başlasa da genel itibarıyla uyarıların ana temasını 'sosyal medya ağları sizin üzerinizden para kazanıyor, onlardan uzak dursanız iyi olur' şeklindeki görüş oluşturuyor...

Bisiklet - sosyal medya karşılaştırması

Tüm bu argümanlar ışığında verilen bir örnek dikkat çekici; bisiklet icat edildiğinde kimse karşı çıkmadı, zararsızdı deniyor... Oysaki bisiklet de sayısız kaz ve hatta araç çarpmasından uçurumdan yuvarlanmaya sayısız vakayla ölüme neden olan bir icattı. Bir taşıt olarak mükemmel yanları var ama elbette olusuz etkileri de oldu. Bize sorarsanız sosyal medya da böyle. Zira iyi kullanıldığı taktirde mükemmel içeriklerle dolu. Ancak kendinizi yanlış yerlere kaptırabilirsiniz, bu durumda da size zarar verir. Örneğin asosyalleşirsiniz, yemekte annenizin yüzüne bakmaz, konuşmaz hale gelirsiniz.

Gözünüz hep Instagram bildirimleri ya da mesajlardadır çünkü. Biz biraz şüphelendik açıkçası. Çünkü Netflix, istediği kadar bu tip belgeseller yayınlasın sosyal ağlarla yarış içinde. Çünkü kendi bünyesinde daha yoğun zaman geçirilmesini istiyor ve örneğin YouTube bu noktada kendisine birincil bir rakip maiyeti taşıyor. İşte bu şüphe uyandırıcı rekabet gerçeğinden yola çıkıldığında Sosyal İkilem bize bir miktar 'kirli manipülasyon uğraşı' gibi göründü. Elbette uyarılarının dikkate alınması iyi olabilir ama sosyal medya bu kadar da 'iğrenç' değil. Yorumlarınızı bizimle paylaşabilirsiniz.

Bu yazı Ferhat Verdi tarafından kaleme alınmıştır.