Çocuklar için Pratik Fotoğraf Teknikleri

Artık çocuklar da fotoğraf çekiyor ve bazı pratik detayları onlara aktararak fotoğrafı daha fazla sevmelerini sağlayabiliriz. Fotoğraf, günümüzün en önemli kavramlarından biri. Akıllı telefonlar, kompakt fotoğraf makineleri ve kapsamı genişleyen uzmanlığa dönük fotoğraf aygıtları ile fotoğraf hayatımızın bir parçası. Günümüzün yükselen trendlerinden biri de fotoğrafa ilgi boyutunun düşmeye başlayan yaş profili. Çocuklarda tıpkı büyükler gibi fotoğrafa ilgi duymaya başlıyor. Tabii bir bakıma görüp, duyma meselesi bu. Ama Çocuklar artık daha mı akıllı nedir? Henüz iki üç yıl önce konuşmaya başlayan minikler, babalarının cep telefonunu ellerine alıp fotoğraf çekiyorlar. Hatta poz verdiriyorlar; “gülümse amca” ya da “gözlüğünü çıkar anne, camı parlıyor” gibi direktifler dahi veriyorlar. Peki miniklere fotoğrafa dair anlayabilecekleri (artık her şeyi anlıyorlar)bazı püf noktaları anlatmak ister misiniz? Bu sorunun cevabı sizin için evetse yazımıza göz atmanızı tavsiye ediyoruz. Daha iyi fotoğraflar için kadrajlama, ışığın basitçe kullanımı, küçük oyuncakları ya da arkadaşları çekerken hayal gücünün ne ölçüde fotoğrafa yansıyabileceği gibi konular, yazımızın teması durumunda olacak. Bu anlatımı çocuklara anlatırken belki de bir fotoğraf eğitimcisi olmanın tadını fark edeceksiniz. Çocukların artık çok akıllı olduğunu, hemen her şeyi kavradığından bahsetmiştik, yakın zaman sonra kim bilir bir fotoğraf sergisi açmaları bile gündeme gelebilir. Basit Kavramlar Fotoğraf makinesi, günümüzde cep telefonundan kompakt makinelere kadar bir kapsamda çocukların hizmetinde. Kompakt fotoğraf makinesi üretiminde son yıllarda çocuklara özel aygıtlar tasarlanıyor ve bunlar dünyada büyük ilgi görüyor. Öncelikle fotoğraf makinesi ve objektif kavramlarının miniklere anlatılabileceği en sade şekli düşünelim. Fotoğraf makinesi fotoğraf çekebilen bir makine gibi bir tanımla başlayabiliriz. Objektif ise merceklerden oluşan bir düzenek ve ışık kaynağını toplayarak fotoğrafın bilgisayar ekranlarında ya da cep telefonu ekranlarında gördüğümüz halini sağlayan yapı. Bu kavram, zum konusu için faydalı bir giriş olabilir.  

Çocukların birbirlerinin 'portre'sini çekmesinden daha büyüleyici ne olabilir...

Zum, bir nesneye yakınlaşıp uzaklaşmaktır. Bunun için gerek cep telefonları gerekse kompakt fotoğraf makinelerinde kontroller vardır. Bunlarla fotoğrafını çekmek istediğiniz yerin veya nesnenin istediğiniz bir kısmını öne çıkarmanız mümkün. Fotoğraf makinesi kullanımında bazı şeyleri de çocuklarla paylaşabiliriz. Örneğin kontrol kadranı. Fotoğraf makinelerinin çoğunda yer alan bu kontrol mekanizması, örneğin manzara çekimi ya da portre çekimi için belirlenen sembollere ayarlandığında daha iyi fotoğraf sonuçları elde edilir. Yaramaz bir kedinin fotoğrafını çekecek olan minik çocuğunuzun, fotoğraf makinesi üzerinde hareketli çekim moduna kadranı döndürüp fotoğraf çekmesi mümkündür. Bir oyuncak ayıyı çekecekse portre çekim modunu kullanabilir. Bunu sevecektir.

Kolaylıkla önlenebilir bir fotoğraf hatası...

Kadraj, Altın Oran ve Işık Kadraj, ilk kez bunu duyan bir çocuk için yabancı ve ürkütücü bir terim olacak gibi duruyor değil mi? Ancak tanımının basitliği karşısında çocuklarınızın zihninde yer edinecektir. Kadraj, görüntüyü fotoğraf çerçevesinin içine almaktır. Yani bir iPhone ile fotoğraf çekecek olan çocuğun, akıllı telefon ekranında gördüğüdür. Peki kadrajda neye dikkat edilmelidir. Elbette bu sorunun yanıtı hayal gücünde gizli. Altın oran denen teknik terimden bahsedebiliriz. Fotoğrafın alttan ve yanlardan üçer eşit parçaya bölünmesi ve bu parçaların kesişim noktalarında fotoğrafını çekmek istediğiniz asıl nesnenin yer alması olarak özetlenebilir altın oran. Aşağıda yer alan altın oran grafiğinde noktalardan birinin üzerinde bir manzara içinde minik köpeğin yer alması sağlanabilir. Tüm bu noktaların ortası ise merkezdir. Burayı da bir fotoğrafta örneğin babasının yüzünü tam olarak fotoğrafın ortasında konumlandırmak isteyen çocuğa önerebilirsiniz. Altın oran hayali çizgilerle olduğu gibi bazı kompakt fotoğraf makinelerinde basitçe erişilebilir yerlerde olabilir ve menü içerisinde kullanılabilir. Işık, olmadan fotoğraf olmaz. Işığın, doğru olduğu fotoğraf, fotoğraftır. Işık yanlışsa fotoğrafa dair bazı şeyler eksik kalacaktır. Işık, fotoğrafta bazı detayları saklarken bazılarını da ortaya çıkaran bir faktördür. Bazı küçük püflerle miniklerin ışığı daha verimli kullanmasını sağlamaya ne dersiniz? Örneğin; bir nesneye doğrudan gelen ışık, neredeyse sıfır gölgeli bir fotoğraf elde etmemizi sağlar. Yani fotoğrafta herhangi bir görsel problemin olmayacağı bir kare. Peki aynı nesneye fotoğraf ya arkadan gelirse. İste burada nesnenin fotoğrafa yansımasında bazı değişiklikler açığa çıkar. Bu tür fotoğraflar gizem doludur. Nesne, neredeyse ortadan kayboldu, ama gölgesi açıkça ortada. Hem de abartı şekilde. Bu detayı açıklayacağınız çocuğun çekeceği ilk fotoğraf sanatsal bir fotoğrafa dair bakış açısının ilk adımı olabilir. Işık kaynağı, tam yukarıda ise fotoğrafınız yine nesneyi açıkça çocuğa sunacaktır. Direkt ışıktan biraz daha yoğun gölge temelinde. (Fotoğraf-6)Fotoğrafta gölgeleri daha fazla artırmak mı istiyorsunuz? Işığın sağdan veya soldan gelmesini deneyin. Işığın geldiği yüzey açıkça ortaya çıkarken ışığın gelmediği kısım karanlık olacak ve gölge de ışığın gelmediği yüzeyden itibaren yansıyacak. (Fotoğraf-7) Işığı alttan hissetmek ise minik dostumuzu bambaşka diyarlara taşıyabilir. Alttan gelen ışıkta nesnenin alt yüzeyi aydınlıkken üst kısım kademe kademe karanlıktır. Bu durumun algıda yaratacağı bir detay ise şudur: Alttan gelen ışık, bir nesneyi olduğundan daha büyük gösterir. Çocuklar, robot oyuncakları fotoğrafını çekerken bir fenerle ışığı alttan vermeyi deneyebilir. Etkileyici fotoğraflar elde edecekler. Sizlere de bu konuyu ona açıkladığınız için daha mutlu hissetmek düşecek. Pratik Fotoğraf Teknikleri Fotoğrafın bazı alt başlıkları vardır. Portre, gece çekimi, manzara gibi… Şimdi çocuklar için bazı fotoğraf tekniklerini ele alacağız. Portre Çekim Şüphesiz fotoğrafçı miniklerin en sevdiği şeylerden biri “yüz”ün fotoğrafını çekmektir. Kişiliği, duyguları ve insanın iç dünyasını ortaya koyan fotoğraflara portre fotoğrafı denir. Portre fotoğrafı, çoğunluğun algıladığı gibi yalnızca “vesikalık fotoğraf” klişesinden, yani cepheden bakış ve omuzları içeren kafa fotoğraflarından ibaret değildir. Bunlar da elbette portredir, ama portre fotoğrafı çekmek istediğiniz zaman, kendinizi bu kadar dar kalıplar içinde hissetmeniz gerekmez. Portre kapsamına yalnızca insan yüzü girmez hayvan yüzü de konu edinebilir. Bu açıklamaları çocuklarınızın ilgiyle dinleyeceğine şüphemiz yok. Peki konuyu biraz daha detaylandırmaya ne dersiniz? Işık, yüzün fotoğrafa yansıtılmasında en önemli faktörlerdendir. Alttan yansıtılan bir ışıkta yüz devasa veya az ışıklı bir ortamda çekim yapıldıysa korkunç çıkabilir. Işığın minik fotoğrafçının arkasında olması ise portre çekiminin en sade şeklidir. Yüzünü çekeceği bir kişi örneğin pencere kenarında duruyorsa ve fotoğrafçımız kişinin karşısındaysa çekeceği fotoğrafta yüz karanlık çıkacaktır. Bunun nedeni ışığın yönü ile ilgilidir. Yani çocuklara şu öneride bulunalım: Pencere kenarında duran birinin yüzünün fotoğrafını çekmek iyi bir fikir değildir. Portre fotoğrafında yüzde parlamalar, sıklıkla görülen bir fotoğraf sonucudur. Çünkü yüzün özellikle alın bölgesi parlak bir cilt dokusunda olabilir. Ayrıca yanaklar parlak olabilir. Bu yüzeylere gelen ışık, “patlama” denen istenmeyen sonucu bize verir. Çocuklar bu durumun önüne geçmek ister mi? Bunun için ışık yüze direkt olarak gelmemeli. Sona sakladığımız bir küçük püf ise hem cep telefonları hem de fotoğraf makinelerinde yer alan “portre çekim modu”nun kullanımı. Bu mod, portre fotoğraflarda “auto” moda göre çok daha iyi sonuçlar elde edilmesini sağlar. Çevrenin Çekimi Kadrajlama ve ışık yönü, bu iki temel prensibin etkileri fotoğrafın her alanında olduğu gibi doğa ve çevre fotoğrafları içinde geçerli. Doğanın renkleri, çocuklar için benzersiz bir şöleni de beraberinde getirir. Renklerin daha sıcak ve güzel tonlarla fotoğrafa yansıması içinse fotoğraf makineleri veya akıllı telefonlarda “manzara modu” bulunur. Bu mod sayesinde çiçekler, evler, parklar ve buralardaki tüm detaylar daha iyi şekilde minik fotoğraf severlerin parmakları arasından henüz çok küçük olan dünyalarına sunulur. Özellikle ışık çocuğun eğer arkasındaysa doğa çok daha güzel görünecektir. Renkler daha canlı ve net olacaktır. Işık eğer karşıdan geliyorsa, karanlık maalesef fotoğrafların ana fikrini oluşturacaktır. Fotoğrafın bir diğer güzel yönü olan makro çekim, çocuklarınıza uygun bir haldedir. Kullandığı aygıttaki “makro modu”, çok daha net çiçek, böcek fotoğrafları çekmesini sağlayacaktır. Yiyecekler Yiyecekler de fotoğrafçı küçüklerin sevdiği bir türdür. Küçük jelibonları, meyveleri çekmeye bayılır çoğu minik fotoğrafçı. Bu noktada çocuklara salık verilecek başlıca konu, daha önce bahsettiğimiz ışık ve kadrajın önemine ek olarak “dekorasyon”dur. Dekoratif bir meyve tabağının fotoğrafını çekmek için biraz tasarım yeteneği devreye girecektir. Çocuklarınıza bu konuyu anlatın, böylece hayal dünyasında ve belki ilerleyen yıllardaki ürün fotoğrafçılığına dönük mesleğinde sonuçları adım adım izlemenin keyfini sürebilirsiniz. İlgili çocuklar yaşadıkları yerin ilginç yönlerinin, ilginç yüzlerinin fotoğraflarını çekmeye bayılır. Küçük çiçekler, çiçeklerin üzerindeki kelebekler, yaşlı dede, afacan kedi… Ya da bir kapının üzerindeki çizgi film kahramanının sticker’ı. Fotoğraf çekmeye başlayan çocuk, özgür bırakılmalıdır. Kendi hayal dünyasıyla örtüşen fotoğrafları o kadar iyi yakalar ki. Ancak bazı püflerle çok daha az flu fotoğraflar elde edebilir. Bu noktada görev bir yol göstericiye yani bizlere düşüyor. Çocuklarımız için fotoğrafa dair pratik teknikleri ilerleyen sayılarımızda aktarmaya devam edeceğiz. Yazı ve girişteki dışında kalan fotoğraflar: Ferhat Verdi