Lup Nedir?
İnce detayları daha yakından görme esasıyla kullanılan basit, küçük büyütme cihazlarına lup denir. Büyüteçten farklı olarak tutacak kısımları bulunmaz, odaklama mercekleri opak bir silindir ya da koni içerisinde yer alır. Kullanılmadığında muhafaza içinde katlanabildikleri, bir nevi açılır-kapanır luplar da var. Peki lup kullanım alanları neler? en iyi lup modelleri hangileri?
Lup erelerde kullanılır?
Basit, prizmalı, bileşik olmak üzere üç lup türü mevcut. Başta mücevherat olmak üzere saatçilikten dişçiliğe, eğitimden oftalmolojiye bir dizi sektörde kullanılan lup, biyoloji, jeoloji gibi çeşitli yaşam bilimleri üzerine çalışan akademisyenler ve öğrenciler tarafından da tercih edilir. Amatör doğa bilimcileri, türlere bakarken veya tanımlarken yararlı bir araç olan luplardan faydalanabilir. Lupun, pul ve para koleksiyoncuları açısından da vazgeçilmez aracı olduğunu da belirtelim. Luplar genel itibarıyla aşağıdaki meslek grupları tarafından kullanılır;
- Kuyumcular ve değerli taşları sınıflandıran gemologlar,
- Saatçiler,
- Fotoğrafçılar,
- Baskı -matbaacılık sektörü,
- Tekstil,
- Diş hekimleri,
- Göz hastalıkları,
- Cerrahi uzmanları,
- Jeologlar,
- Biyologlar,
- Meteoroloji,
- Elektronik-teknoloji sektörü,
- Dövme sanatçıları,
- Paraları inceleyen nümismatçılar,
- Madeni para koleksiyoncuları,
- Filatelistler, pul koleksiyoncuları, vb.
Kuyumcular ve gemologlar tarafından kullanımı
Kuyumcular, incelemek istedikleri değerli taşları ve diğer takıları büyütmek için genellikle monoküler, elde tutulan bir lup kullanır. Mücevherlerin ayırt edici özelliklerini incelemek için 10 kat büyütme kullanımı önerilir.
Saatçilikte kullanımı
Saat ustalarına mekanik saatlerin montajında yardımcı olan temel araç olan lup, olmazsa olmazlardan biri. Saatçilere çeşitli faydalar sağlayan lup sayesinde ağırlıklı olarak saat mekanizması montajı, kadranın takılması, kayışın takılması, pil takılıp çıkarılması ve değerli taşların saat yüzüne takılması gibi işlemler gerçekleştirilir.
Fotoğraf sektöründe kullanımı
Analog (film) fotoğrafçılar, ışıklı bir masada negatifleri ve slaytları incelemek, düzenlemek veya analiz etmek için lup kullanır. Genellikle, kritik keskinliği incelemek için 10 × lup kullanılır. Ayrıca profesyonel DSLR fotoğraf makinesi kullanıcıları, belirli durumlarda sensör temizliğinde lup kullanır.
Matbaacılık ve tekstil sektöründe kullanımı
Ofset ve fleksografik baskıda mürekkebin kâğıt üzerinde nasıl yayıldığını dikkatlice analiz etmek için lup kullanımına başvurulur. Ayrıca tekstil sektöründe kalite kontrol amaçlı kullanımı da son derece yaygın.
Diş hekimliği
Lup kullanımının oldukça yaygın olduğu sektörlerden biri de diş hekimliği. Diş hekimleri, hijyenistler ve diş terapistleri, doğru teşhis, tedavi ve cerrahi işlem sırasındaki hassasiyeti artırmak için lup kullanırlar. Ek olarak lup kullanımı, diş hekimlerinin işlem sırasındaki duruşunu genellikle daha iyi hale getirir. Mesleki zorlamayı azaltır. Bu yönüyle lupların özellikle orta yaşta ciddi bir konu halini alan omurga problemleri açısından yararlı olduğu yönünde çok sayıda araştırma mevcut. Çürükler, temiz ve kuru bir dişin görsel ve dokunsal muayenesiyle tespit edilir. Bu aşamada lup kullanımı, bir leke ile boşluk arasındaki ayrımın tespitinde faydalı bir yardımcı özelliğine sahip. Diğer yandan dişçilikte tanıya yönelik büyütmenin dengeli olması önerilir, 2x büyütme burada ideal seçim; zira çok yüksekse görüş alanı nedeniyle tanı zorlaşabilir.
Cerrahi
Pek çok uzmanlık alanında cerrahlarda, hassas ameliyatlarda lup kullanımı yaygın. Genellikle gözlüklerin lenslerine monte edilen, göz bebekleri arasındaki mesafe, vb. unsurların dikkate alındığı özel luplar tercih edilir. Sıklıkla lup; kulak burun boğaz, beyin cerrahisi, plastik cerrahi, kalp cerrahisi, ortopedik cerrahi ve damar cerrahisinde kullanılır.
Jeoloji ve meteoroloji
Jeoloji ve meteoroloji, saplı el büyüteçlerinin yanı sıra lupların da öncelikli araçlar arasında olduğu alanlardır. Sınıflandırma ve detay çalışmalarda yoğun şekilde tercih edilir.
Elektronik
Hem üretim hem de kontrol için lup kullanılır. Kompakt elektroniklerde mühendisler tarafından üretim hatalarının incelenmesi gibi amaçlarla lup kullanılır. Ayrıca elektronik bileşenlerinin giderek küçülen boyutları nedeniyle devre montajı için büyütme giderek daha fazla gerekli.
Dövme sanatçıları
Dövme sanatçıları, iğne uçlarının kalitesini incelemek için lup kullanır.
Nümismatçılar ve madeni para koleksiyoncuları
Lup hem nümismatik, hem para detayı çalışması hem de ilgili madeni paranın toplama pratiğinde önemli bir araç. Madeni para toplayıcıları, kalitesinin daha iyi değerlendirmek için sıklıkla lup veya büyüteç kullanır, çünkü bir madeni paranın derecesini sınıflandırmaya çalışırken yüzey aşınmasını belirlemek öne çıkan faktörler arasında konumlanır. Nümismatistler ayrıca çıplak gözle görülemeyen bazı sahte paraları tanımlamak için de lup kullanabilir.
Lup satın alırken dikkat edilmesi gerekenler
Lup satın alırken dikkat edilmesi gereken en temel unsur yüksek kalite. Bu kapsamda Türkiye’de lup dendiği zaman akla ilk gelen markaların başında Peak Optics ve Schweizer Optik geliyor. 100 yılı aşkın geçmişe sahip Japonya merkezli Peak Optics, lupta lider marka durumunda. Cep tipi mikroskop modelleriyle de tanınan Peak Optics’in Türkiye distribütörü ise sektörün köklü ve öncü markalarından Verdi Makina. Verdi Makina, tüm modelleri Japonya’da üretilen Peak Optics’in geniş ürün gamını stok üzerinden müşterilerine sunuyor. 1840 yılından beri oftalmik ürünler üreten Alman Schweizer Optik, lup için tercih edilen diğer öncü marka. Mini büyüteçleriyle de tanınan markanın Türkiye distribütörü de Verdi Makina. Schweizer Optik ürünlerin tamamı Almanya’da yüksek kalite standartlarında üretiliyor.
En iyi lup modelleri nelerdir?
Verdi Makina kalitesi ile satın alınabilen Peak Optics ve Schweizer Optik ürünleri arasında öne çıkanlar şöyle sıralanıyor;
Schweizer Optik Basic-Line Büyüteç Grubu: 33300 – Ölçüm skalalı Lup
Hafif aplanatik lensli, 10x / Ø30 mm, yuvarlak siyah plastik çerçeveli, şeffaf ayaklı büyüteç. Tabanında çıkartılabilir 0,1 mm aralıklı 15 mm uzunluğunda ölçek ile birlikte sunuluyor. Toplam çapı 45 mm., yüksekliği 48 mm.
Schweizer Optik 33000 – Ölçüm skalalı Lup (odak ayarlı)
Aplanat cam lensli, 8x / Ø23mm, siyah plastik gövdeli, odak ayarlı ve açık ayaklı. Ayağında 0,1 mm aralıklı 15 mm uzunluğunda alüminyum ölçüm skalası ile. Toplam yükseklik 45 mm. Net bir görüntü ile hassas kontrol ve ölçme işleri için ideal çözüm.
Peak Optics 1986-Mıknatıslı Lup
PEAK’ten ince bir detay. Tabanındaki çift taraflı entegre mıknatısları sayesinde örneğin metal şerit metreler veya farklı ölçüm gereçleriyle birlikte kullanılabilir. 5x / Ø30 mm olup iyi ışık alan şeffaf plastik gövdeye sahip. Ölçüleri: 44x20x30 mm.
Peak Optics 1961-Lup
PEAK’ten çok satan bir klasik. UV filtreli silikat cam merceği sayesinde ideal kontrastlı net görüntü sağlayan bu lup, çizilmelere karşı da dayanıklı. 10x / Ø24 mm lensi ile 28 mm görüş alanı sağlarken, iyi ışık alan bir tabana da sahip.
Peak Optics 1964-Lup
Mümkün olan en basit yöntemle daha fazla detay görmek isteyenler için mükemmel bir çözüm. Yansımalara karşı kaplamalı akromat merceği 22x büyütme sunarken 10 mm alanı net bir şekilde incelemenizi sağlar. Aydınlatma ünitesi opsiyonel.
Peak Optics 1976-Ölçekli Lup Seti (odak ayarlı)
Kaplamalı Akromat merceği ile 7x büyütürken 24 mm alanı görüntüler. 5 farklı skala ile birlikte sunulur (S-1975-2, S-1975-3, S-1975-7, S-1975-8 ve S-1975-10). Kutu ölçüleri: 125 x 60 x 60 mm.
Peak Optics 2044-Ölçüm skalalı Zoom Lupu (odak ayarlı)
Kademeli olarak 8-10-12-14-16x büyütür. 0,1 mm aralıklarla toplamda 20 mm ölçme imkanı sunar. Kalite kontrol için eşsiz bir yardımcıdır. Toplam inceleme alanı 20 – 10 mm dir. Ölçüler: 45×65 mm. Ağırlık: 149 g. Hızlı ve güvenilir alışveriş imkânı sunan Verdi Makina hakkında daha fazla bilgi ve iletişim için buraya tıklayabilirsiniz.