Bu haftasonunda başlayacak yarıyıl tatilinde çocuklar ve gençler, zamanlarının önemli bölümünü tablet ve bilgisayarlarda oyun oynayarak geçirecek. ESET Türkiye’den Hakan Ünlü, çocukların dijital dünyada karşılaşabileceği riskleri listeledi ve korunma önerilerinde bulundu. Ünlü, ebeveynleri, çocukların sanal dünyasına dahil olmaya çağırdı.
ESET Türkiye Dağıtıcı ve Saha Grup Müdürü Hakan Ünlü, önce riskleri sıraladı:
Virüs, truva atı, solucan gibi zararlı yazılımlar, en yaygın online risklerdir. Çocuklar, genellikle onlar için hazırlanmış sahte oyun sitelerinde bu yazılımlarla karşılaşır. Zararlı yazılımla enfekte olmuş oyun sürümleri genellikle üçüncü parti indirme sitelerinde, forumlarda, bazen de Google Play’in ücretsiz oyun sürümü pazarında bulunabilir. Ebeveynler, lisanslı ve güncel bir güvenlik yazılımıyla çocuklarının tehlikeli web sitelerine ve uygulamalarına erişimini engelleyebilirler.
- Çocuklar üzerinden paraya ulaşmak
Küçük bilgi parçaçıkları toplanarak oluşabilecek kimlik hırsızlığı ile ailenin mali kayba uğratılması mümkündür. Hassas bilgilerin paylaşılmaması konusunda ebeveynler çocuklara uyarıda bulunmalıdır. Ayrıca online bankacılık ve alışveriş işlemleri de büyükler tarafından yürütülmelidir.
Siber saldırganlar, bir şeyin satışı için cazip teklifler sunabilir. Aslında satılacak birşey yoktur ama sizinle ilgili bilgi elde etmeye çalışırlar. Yine benzer şekilde sahte mesajlar atarak, sosyal ağ kullanıcılarının kimlik ve şifre bilgilerini talep edebilirler ki, bu yaklaşım siber dolandırıcılığın sık görülen örneklerinden biridir.
Çocuklar pek çok kez kendi akranları tarafından siber alanda tehdit edilir veya aşağılanır, bu da onlarda duygusal travmaya sebep olur. Çocuklar bu gibi durumların üstesinden misilleme yaparak değil, ebeveyn ve yetkililerin desteğini alarak gelebileceklerini bilmelidirler.
İstenmeyen maillerin (spam) e-posta kutunuza gelmesi yeni bir şey değildir; fakat bu yolla gelen şifre-fidye yazılımları hayli revaçta. İstenmeyen e-postalar, böyle bir durumla nasıl baş edeceğini bilemeyen çocuğunuzun cihazını da bulabilir.
Ebeveynler ne yapabilir, çocuklarını nasıl koruyabilir? Hakan Ünlü, şu önerilerde bulundu:
1. Dışında kalmayın, parçası olun!
Çocuğunuzu dijital dünyada sahipsiz bırakmayın. Hangi sosyal medya sitelerini kullandığını bilinmelisiniz. Ebeveyn olarak bu sitelerde çocuğunuzun arkadaşı ve takipçisi olarak kendinizi ekleyin. Bu sayede bu tür sitelerde çocuklarınızın kiminle arkadaş olduğunu, neler paylaştığını yakından takip edebiliyor olacaksınız.
2. Çocuklarınızı internette gizliliğin önemi hakkında bilgilendirin!
Pek çok çocuk, Facebook gibi sosyal medya mecralarını ebeveynlerinden daha iyi bilir. Ancak neyi paylaşmaması gerektiğini bilmiyor olabilirler. Bu nedenle çocuklarınızı; telefon numarası, ev adresi ya da parolalar gibi özel ve kişisel bilgileri paylaşmaması gerektiği konusunda uyarın.
3.İnternette paylaşılan bilgilerin kaybolmadığını hatırlayın, hatırlatın!
Bir fotoğrafı sildiğinizde hatta tüm hesabınızı kapattığınızda tüm verinizi otomatik olarak sildiğinizi zannetmeyin. Resimler veya kişisel bilgiler çoktan başka birinin bilgisayarına kaydedilmiş olabilir. Çocuklar ve aileleri, hangi resim ve bilgilerin internete koyulacağını iki defa düşünmelidirler.
4. İnternet tarayıcınızın tarama geçmişini ara sıra inceleyin!
Geçmiş silinmiş ise çocuğunuzla bir konuşma yapma vakti gelmiş demektir.
5. Akıllı telefonların da birer bilgisayar olduğunu unutmayın!
Çocuklarınıza aldığınız ya da kullanması için verdiğiniz cep telefonlarında sadece oyun oynanmadığını göz önüne alın. Bilgisayarlar ya da mobil cihazlar için aldığınız önlemleri akıllı telefonlar için de almayı ihmal etmeyin.
6. Güncel güvenlik yazılımı kullanın!
Global ölçekte her gün milyonlarca zararlı yazılım sanal alemde dolaşarak önce bilgilerinize oradan da finansal kaynaklarınıza ulaşmaya çalışıyor. Profesyonel dijital önlem almadan bunlarla başa çıkmak artık mümkün değil.
7. Ebeveyn kontrolü yazılımları kullanın!
Aile koruma ya da ebeveyn kontrolü yazılımları, yaşa göre belirlenebilen koruma filtreleri kullanabiliyor ve uygun olmayan web siteleri ile uygulamalara erişimi engelleyebiliyor. ESET yazılımlarında yer alan veya Google Play üzerinden indirilebilen ESET Patental Control uygulaması, ebeveynlere bu konuda güçlü bir seçenek sunuyor.
