Merak ettiğiniz tüm soruların yanıtlarına hazır mısınız? SSD nedir, avantajları ve dezavantajları nelerdir? İşte kapsamlı yanıtları... Artık geleneksel harddisklerin ömrü tükenmek üzere. Bunun nedeni SSD gibi çok az yer kaplayan, çok hızlı ve dizüstüne takıldığında cihazı hafifleten bir yapıya sahip katı hal sürücülerinin fiyatlarının düşmesinden ve artık oldukça popülerleşmesinden olacak.
SSD Nedir?
SSD nedir sorusunun yanıtı açık: Solide State Drive - kısaltması; içinde klasik sabit sürücülerdeki mekanik parçaları bulunmayan, flash disk mantığına çok benzer bir mantık ile çalışan bir sabit disk sistemidir. İçinde mekanik aksam olmadığından çok daha az güç harcar, hafiftir ve ses çıkartmaz. Asıl önemli konu SSD’nin bilgisayarın hızına olumlu etkisi. Bu şeyler artık oldukça ucuzladı ve lüks olmaktan çıktı. Apple artık neredeyse tüm modellerde standart olarak SSD sunuyor. Eski modelleri de artık uygun bir fiyata bu konfora taşımak mümkün. SSD’nin kullanıcıyı etkileyen en büyük handikapı sanırım klasik sabit diskler gibi göre büyük kapasiteli olanların hala oldukça pahalı olması. Disk alanı sizin için çok önemliyse bence SSD düşünmek pek de mantıklı sayılmaz.
SSD’ler genellikle 2.5 inç boyutlarında üretilmekte ve laptoplarda kullanılmaktadır. Masaüstü PC’lerde ise sarsıntılardan doğabilecek veri kayıpları ufak bir ihtimal olduğundan henüz yaygınlaşmaya başlamamıştır. Geleneksel sabit disklerin harcadığı 15 Watt değerine karşılık SSD’ler 2 Watt enerji ile çalışabilmekteler. Daha az ısındıklarından ve hafif olduklarından kullanımı daha elverişlidir. Fakat SSD’lerde belirli bir yazma sınırı vardır. Örneğin bir bölgeye 100 bin defa yazma veya silme işlemi yapılabilir. Tabi bu değer teknolojinin gelişimiyle daha üst seviyelere çıkartılabilir.
Ama bu haliyle de 100 bin değeri hiç az bir rakam değil. Normal bir kullanımda en az 5 sene sorunsuz çalışabilecektir. Sabit disklerin en önemli sorunu ise ısınma. Ancak SSD sabit diskler herhangi bir mekanik aksam ve motor gibi mekaniklere sahip olmadıkları için ısınmıyorlar. HDD ve SSD arasındaki ısınma farkı yaklaşık yüzde 50. Bu da kasa içerisindeki sıcaklık oranı içinde bir avantaj teşkil ediyor. SSD nedir sorusunun yanıtı verdik, şimdi de SSD avantajları nelerdir sorusuna odaklanalım...
SSD’lerin Dezavantajları
SSD’ler kapasite/fiyat konusunda HDD’lerden oldukça geri durumdalar. 1 TB kapasiteli bir HDD’nin fiyatı ortalama 200 TL civarı. Ancak 1 TB bir SSD 1.000 TL’nin üzerinde satılıyor. Bu yüzden SSD kullanıcıları düşük kapasitelere yöneliyorlar ve yüksek veri saklama ihtiyacı için yine de bir HDD barındırmak zorunda kalıyorlar. Genellikle PC kullanıcıları SSD üzerine sistem kurup, genel dosyalarını ve yedeklemelerini HDD üzerinde tutmayı tercih ediyorlar. SSD’ler darbelere dayanıklı olsa da manyetik alan ve elektrik dalgalanmalarına karşı son derece zayıf kalıyorlar. HDD’ler bu konuda daha dayanıklılar. SSD sabit sürücüler maalesef kısa ömürlüler, 10 bin veya 15 bin civarında yazma ve silme limitleri olabiliyor. HDD’ler ise uygun şartlarda oldukça dayanıklı olabiliyorlar.
Neden SSD'ye geçmelisiniz?
- Çünkü, daha hızlı önyükleme
- Daha kısa uygulama yükleme süreleri
- Daha sağlam veri koruması (az sayıda hareketli parçaya sahiptir, sallanmaz, bozulmaz...)
- Kolay kurulum
- Stabilite sunar.
Eski dizüstü bilgisayarınızın performansını artırmak ve gereken kapasiteyi eklemek için bu basit, ancak etkili yolla uğraşmaktan korkmayın.
Hangi SSD’yi alsam?
Cihazlarda çok çeşitli dizüstü SSD girişleri olmakla birlikte, SSD’lerin yapıları da farklılık gösterebiliyor. Burada cihazınıza en uygun SSD’yi bulmak zorundasınız. Hangi SSD arayüzleri size uygunsa o tarz bir SSD almalısınız. Biz, bize düşen görevi yapıp SSD türlerinden ve bazı örnek SSD’lerden bahsedelim:
SATA III – 3.0 – 6 Gbit/s – 600MB/s
Teoride 600MB/s bant genişliği sağlayabilen bu arayüz, NCQ’ya da destek vermektedir. Günümüzde her satılan yeni bilgisayarda standart hâline gelen SATA 3.0 arayüzü de katı hâl disklerinin durmak bilmeyen performans artışları karşısında yerini, mSATA ve PCI arayüzlerine bırakmakta. Sebebini diğer arayüzlere değindiğimizde anlayacaksınız. SATA III bir sisteme SATA I – II SSD takılabilir ve rahatlıkla kullanılabilir. Veya SATA 1 ya da SATA 2 olan bir bilgisayara SATA III arayüzlü SSD takılabilir ve çalıştırılabilir. Fakat, SSD’nizin teoride 500MB/s üstü olan sıralı hızları, katı hâl diskinizi taktığınız bilgisayar SATA I ya da SATA II olduğundan, bunların hız sınırlarına takılacaktır. Örnek verecek olursak, SATA III bir SSD’mizi eski ve ancak SATA I destekleyen bir sisteme taktık ve çalıştırdık. SSD çalışır, içine işletim sistemi de kurulabilir. Fakat, sistemimiz SATA I, yâni 150MB/s’den üstünü desteklemediği için bizim SATA III olan SSD’miz de ancak SATA I hızında çalışacaktır.
Sandisk Ultra II 240GB Sata III SSD
361 Lira Sıradan bir sabit sürücüye kıyasla 28 kata kadar daha iyi performans ile karşı karşıyayız. Bilgisayarınızı açmak ve kapatmak için beklemeye son. Ultra II şoka dayanıklı yani bilgisayarınızı düşürdüğünüzde verilerinizin uçup gitme ihtimali daha düşük. Hız
- Rastgele Okuma Hızı
91K IOPS
- Rastgele Yazma Hızı
83K IOPS
- Sıralı Okuma Hızı
550MB/s
- Sıralı Yazma Hızı
500MB/s
Hi-Level 240GB Ultra Serisi Sata
307 Lira Hi-Levelin yüksek hızda okuma ve yazma hızlarına sahip SSD’si bilgisayarınızı hızlandırmada büyük önem taşıyor.
- Sıralı Yazma Hızı
350MB/s
- Sıralı Okuma Hızı
550MB/s
- Rastgele Okuma Hızı
85K IOPS
- Rastgele Yazma Hızı
52K IOPS
Team Ultra L5 2.5" 240GB
Fiyat 300,31 Lira SATAIII teknolojisine sahip 7mm bu SSD UltraBook’lar ile uyumlu. Yani Ultrabook’unuzda yeni bir güncelleme yapmak istiyorsanız kapasite artışında bu SSD’yi tercih edebilirsiniz.
- Rastgele Okuma Hızı
75K IOPS
- Rastgele Yazma Hızı
70K IOPS
- Sıralı Okuma Hızı
550MB/s
- Sıralı Yazma Hızı
290MB/s
Silicon Power S60 240GB
Fiyat 270 Lira 2.5" büyüklüğünde ve Sata 3.0 teknolojisine sahip Silicon Power’ın bu modeli veri güvenliği için ideal. Sistem içindeki kötü bloğu izleyip değiştirebiliyor. Bu sayede veri kaybı yaşamanız engelleniyor.
- Rastgele Okuma Hızı
-
- Rastgele Yazma Hızı
85K IOPS
- Sıralı Okuma Hızı
550MB/s
- Sıralı Yazma Hızı
500MB/s
Kingston 240GB V300 Serisi
Fiyat 340 Lira Bir 7200RPM sabit disk sürücüden 10x daha hızlı olan V300 bilgisayarınızın diğer bileşenlerinden daha fazla yararlanmak için ideal. Oyunlarda veya günlük performansta önemli bir performans artışı sağladığından geleneksel harddiskleri aramayacaksınız.
- Sıralı Yazma Hızı
450MB/s
- Sıralı Okuma Hızı
450MB/s
- Rastgele Okuma Hızı
85K IOPS
- Rastgele Yazma Hızı
43K IOPS
PCI M.2 SSD’ler
PCI slotu neredeyse 20 yıldan beri anakartlarımızda var olan donanım girişlerinden biridir. Tabi ilk tip PCI’lara 56K modem bağlayabiliyorduk. Ancak teknolojinin gelişmesiyle anakartlar daha hızlı aktarım yapabilen ve yeni çipsetlere uygun PCI sürümleri geliştirdiler. 2000’li yılların ortasında AGP slotunun popüler olduğu zamanlarda yeni nesil ekran kartlarını bu girişlere takarken, daha sonra PCI Express’ler ile birlikte ekran kartlarını bu slotlara takmaktayız. Şimdi deSata III’un sınırladığı veri aktarım hızını PCI veya M.2 Satalara aşmak mümkün. Ancaak. PCI, SSD’lerin veri akışının en fazla yapılabileceği bir slot. 2500Mb/s’lere varan okuma 1500 mb/s’lere kadar yazma hızıyla Samsung 950 Pro bu teknolojinin önde giden SSD’lerinden biri.
Samsung 950 Pro
Dünyanın en hızlı tüketici SSD’si olarak şu an piyasada satılmaktadır. Şahsımın da sahip olduğu bu SSD’yi sahip olduğum Lenovo Ideapad 700 ile uyumlu olup olmadığını anlamak epey zamanımı aldı. 256 GB modelinin 700 liraya yakın bir fiyatı olduğunu düşünürsek satın aldıktan sonra uyumsuzluk çıkarmasında sıkıntı yaşamamak adına internette ve forumlarda detaylı araştırmalar yaptım ama hem Ideapad 700 hem de bu kart çok yeni olduğu için bu SSD’yi alıp kullanan çok fazla kullanıcı yok.
Ben de şöyle bir yol izledim, siz de böyle bir yol izleyebilirsiniz: Aldığınız dizüstünün internet sitesinde muhakkak dünya genelinde satılan farklı modellerin donanımları yazmaktadır. Bu şekilde eğer PCI M.2 slotuna sahip bir dizüstünüz varsa bu modele uygun dünyanın herhangi bir bölgesinde PCI M.2 slotlu SSD gelen bir model vardır. Orada hangi donanımla birlikte geldiği yazabilir. Ben de bu şekilde Samsung 950 Pro’nun teknolojisine benzer teknolojiye sahip versiyonlu dizüstü modelini görünce satın aldım. Çalışıyor. Samsung 950 Pro inanılmaz hızlara ulaşan bir depolama aygıtı.
Özellikle 4K video işleriyle uğraşan zat-ı şahsım için bir nimet. Sapıkça bilgisayarınızı açıp kapayabiliyorsunuz. Güç tuşuna bastığınız andan itibaren 3 saniyede Windows’a erişebiliyorsunuz. (Dizüstünün bios’a uğraması, logosunu göstermesi 2 saniye ) Şu an için fiyatı epey yüksek ama zaman geçtikçe fiyatı inip, PCI destekli dizüstülerin sayısı artacaktır.
M.2 Mini Sata
Mini Satalar esasında yine Sata III’ler gibi aynı aktarım hızına sahip ancak küçük form faktörüne sahip olduğu için bazı ultrabook ve dizüstülerde kullanılmaktadır. Bilgisayarların genişleyen pazar payları ile paralel bir gelişme gösteren mSATA’nın sunduğu yaklaşık bant genişliği 6Gbp/s’dir. Normal bir mSATA katı hal diskinin ağırlığı takriben 6 – 7 gram kadardır. bilgisayardan NUC sistemlerine kadar geniş sahaya yayılmıştır. Velâkin hızla gelişen teknolojiye mSATA da ayak uyduramamaktadır. 6Gbp/s‘den daha fazlasını vaad eden katı hâl diskleri için yeni bir arayüz geliştirilmiştir.
Kingston SMS200S3/240G
M.2 Mini sata içinde değerlendirdiğimiz gibi. mSATAL’lar maalesef PCI tabanlı SSD’ler kadar hızlı değil. Ancak Sata III girişli klasik SSD’lere göre de bazı avantajları var. Bunlardan birisi hem klasik SSD’lere göre pratik olarak daha yüksek okuma ve yazma hızlarına çıakbilmesi diğeri ise daha hafif oluşu. Bu arada bilgisayara güç kullanımı açısından daha az yük yarattığını belirtelim bu şekilde laptopunuz biraz daha uzun bir süre şarjla gidebiliyor. Max.Sıralı okuma/yazma hızı: 540MB/530MB/S Max. 4KSıralı okuma/yazma hızı: 72K/40K IOPS Yazar: Gurur Sönmez - Sinema-TV Öğretim Görevlisi