Bilgisayar İnsanı Anlamaya Ne Zaman Başlayacak? [Yapay Zeka]

Teknoloji dünyamıza Siri gibi uygulamalar girdikten sonra hemen konuşmaya çalışmadık mı? Şakalar yapıp, Siri’ye çıkma teklifi yapan arkadaşlara da şahit olduk. O olaylar bir yana dursun, reklamlarda göründüğü gibi telefonu ya da arabası ile güzel bi muhabbet eden var mı aramızda? Ya da şöyle soralım, bilgisayarlar bizi ne zaman anlayacak? Aslında dünya çapında büyük üniversitelerin araştırma konuları da tam da bu inceleme yazımızdan geçiyor. Öyle ki, telefonlarımıza ya da televizyonlarımıza komutlar vermek, hatta ve hatta akıllı evlerde oturmak istiyoruz. Lakin, bilgisayar teknolojisi hala o kadar akıllı mı?

Geçtiğimiz aylarda Lego ile ilgili hazırlamış olduğumuz yazımız dikkatinizi çekmiştir. Küçük yaşta olimpiyat öğrencilerimize dahi lego ile robot yapmayı, onu programlamayı ve istediklerimizi nasıl yaptırabileceğimizi öğretmeye çalışıyoruz. Ancak robotlarla uğraşırken, çocuklar da görüyor ki, bu iş hiç de kolay değil.

Bu yazıyı kaleme almadan önce de yaptığım minik bir araştırma ile gördüm ki, oldukça sık tartışılan bir konuya ‘parmak’ basmışım. Öyle ki, Amerika’da dahi telefonlarla yapılan muhabbetleri ‘caps’ şeklinde sunanlar, öyle sahnelere yol açmışlar ki, alınması gereken daha çok yolun olduğunu anlayabiliyoruz, bilgisayar dünyasında.

Örnek verecek olursak, bir genç, telefonuna (Siri uygulamasına), ‘Call me an ambulance’ diyor. Tek istediği, bir ambulans çağırmak. Siri ise, şöyle cevap veriyor: ‘Okay, from now on I’ll call you “an ambulance.” Yani, tamam, bundan sonra seni ‘Ambulans’ diye çağıracağım. Bu demek oluyor ki, Siri, çocuğu anlayamadı. Eş anlamlı kelimeler geçtiği zaman, ayrıştırıp da görevi yerine getiremedi.

Biz, bilgisayar mühendislerinin işi gücü de bu teknolojileri biraz daha hızlı şekilde tüketiciye sunmak. Öyle değil mi? Bu sebepledir ki, daha hızlı anlayan ve hemen verilen komutları yerine getirecek robotlar ya da yazılımlar üretmek gerekiyor. Bunu başaran çok sayıda yazılımcı da var. Ancak her programda tabi ki aksaklıklar çıkacak. Az önce verdiğimiz örnek ise bunlardan sadece biri idi. Bu ‘caps’ sonrasında da Apple sorunu düzeltti ve şuan düzgün bir şekilde çalışıyor.

Lakin yine de her yazılımın sorunsuz çalışması beklenemez. Peki, yine ilk paragraftaki sorumuza dönelim: Bilgisayarlar bizi ne zaman anlayacak? Umarım kısa zamanda! Yapay Zeka ile ilgili Türkiye’de de araştırmalar son gazla devam ediyor. Ancak eğer büyük firmalardan bahsedeceksek (Google, Microsoft ya da Apple gibi), onlar çoktan Artificial Intelligence yani Yapay Zeka üzerine kampüsler kurmuş ve kendi çalışanlarını sırf bu konuda eğitime göndermiş bulunuyor. Yine, dünyanın ilk 10 sıralamasına girip de yapay zeka alanında doktora projesi yapmayan üniversite yok!

Evet, yapay zeka dediğimiz hadise, bilgisayar teknolojisinin bizi anlaması ve anladıklarımızı talimat kabul edip uygulaması olayıdır. Çeşitli yazılım dilleri ile geliştirilmekte olan bu dünya, aslında çok da uzağımızda değil. Telefonlarda kullanılan sesli komut sistemi ya da sözlüklerdeki sesli arama sistemi de küçük de olsa bu teknolojinin ürünüdür. Ve asıl hedef tabi ki insan gibi robotlar yapıp, verilen komutların harfiyen yerine getirilmesi.

Peki bu ne zaman olur? Çalışmalar durmaksızın devam ediyor! Örnek robotlar da yok değil. Sadece gelişmeleri biraz zaman alacak olsa da, ‘Ben Robot’ filmindeki sahneleri yaşamamız çok da uzak bir zaman diliminde olmayacak gibi. Hatta, robot bir sevgiliniz de olabilir. Neden olmasın?

Kitap tavsiyesi: Prof. Dr. Vasif Nagifoğlu Nabiyev – Yapay Zeka

Yapay zeka konusunda Türkçe yayınlanmış en önemli kitaplardan biri, konunun uzmanlarından Prof. Dr. Vasif Nagifoğlu Nabiyev imzası taşıyor. ‘Yapay Zeka’ adlı kitap, 500’den fazla şekil ve tabloyla destekli, inanılmaz ama tam 776 sayfa. Seçkin Yayıncılık tarafından yayınlanan eserin fiyatı 37 TL. Eğer yapay zeka konusuyla ilgiliyseniz mutlaka kaynak almanız gereken çalışmalardan.

Yazar: Said Murat (Kitap tavsiyesi: Ferhat Verdi)